WAN - Gelek kesên ji ber sedemên cuda ji Wanê berê xwe dane bajarên rojavayê Tirkiyeyê, di cinayetên karî de jiyana xwe ji dest didin. Karkeran destnîşan kir ku nebûna perwerdehiya ewlehiyê hejmara mirinan zêde dike.
Her sal bi hezaran kes ji Herêma Serhedê ji bo xebata di înşaetê de dem bi dem diçin bajarên mezin. Karker di karên bêparastin û ne ewle de dixebitin û ji ber vê gelek kes di cinayetên karî de jiyana xwe ji dest didin. Wan, yek ji wan bajaran e ku herî zêde karker ber bi bajarên mezin ve koç dikin. Bi qasî di çapemeniyê de hatiye nîşandan, di sala 2025'an de 17 karkerên ji Wanê di cinayetên karî de jiyana xwe ji dest dane. Tê texmînkirin ku hejmar ji vê zêdetir e, lê der barê kesên ku di qezayên karî de jiyana xwe ji dest dane de tu dane tune ne.
BETALÎ Û MEAŞÊ KÊM
Selîm Bilir, karkerê înşaetê yê 58 salî, diyar kir ku ew berê li gelek bajaran xebitiye û carekê qezayek înşaetê hatiye serê wî. Bîlîr diyar kir ku di qezayê de pişta wî û destê wî şikestine û got: "Ez nikarim li Wanê bixebitim ji ber ku kar tune û mûçe kêm e. Ez du meh in li şantiyeyê dixebitim, lê tenê 10 rojan sîgorteya min razandin. Ew neçar dikin ku ez ji bajêr derkevim. Gelek xwendekar wekî şagirt dixebitin da ku heqê xwendinê qezenc bikin. Mezûnên zanîngehê yên ciwan jî ji ber ku nehatine tayînkirin tên. Ew heta puanên herî bilind digirin, lê nayên tayînkirin. Ew bêyî ku kar zanibin ji bo debara xwe tên ser înşaetê û dûv re di qezayeke karî de dimirin."
Rahmi Turkoglû anî ziman ku wî di zarokatiya xwe de dest bi karê înşaetê kiriye û got: "Dema ku min dest bi karê înşaetê kir, ez ji bajêr derketim. Min pêşî li Îzmîrê karê înşaetê kir. Piştre ez li bajarên wekî Bodrûm û Antalyayê xebitîm. Karê li derveyî welêt dijwar e. Min pir bêriya malbata xwe dikir. Li vir ewlehiya kar tune ye, lê li wir hinekî heye. Dema ku ez li Îzmîrê dixebitîm, zilamekî pîr ji şantiyeya înşaetê ket xwarê û felcî bû. Piştî vê yekê, min dev ji kar berda û biryar da ku li Wanê bixebitim. Lê gava ez çûm wir, em bi rojan di konteynirekê de bi kesên nenas re diman. Hevkarên min an xwendekarên lîseyê bûn an jî zilamên pir pîr bûn. Ew kesên ku herî zêde qezayên li kar dikirin bûn."
Lezgîn Altuntaş bilêv kir ku ew li Stenbolê piranî di înşaetê de dixebite û got ku ew ji ber mûçeyên zêdetir bajarên rojavayê tercîh dike. Altuntaş got: "Sedemeke din a ku em li Wanê naxebitin avhewa ye. Em tenê dikarin şeş mehan li vir bixebitin. Ji bo şeş mehên din, em hewce ne ku li cîhek din bixebitin da ku debara malbatên xwe bikin. Ji ber vê yekê tercîha me ya yekem bajarên rojavayê ne. Gelek cenazeyên karkerên înşaetê tên Wanê û em piraniya wan nas dikin. Ez li bajarên rojavayê gelekî xebitîme û gihîştim wê encamê ku ewlehiya karkerên kurd nayê girtin."