İran İnsan Hakları Örgütü (IHRNGO), 10 Ekim Dünya Ölüm Cezası ile Mücadele Günü kapsamında açıklama yaptı. Açıklamada, 9 Ekim’de en az 15 kişinin, 2025 yılında ise en az bin 105 kişinin Iran rejimi tarafından idam edildiği belirtildi. Örgüt açıklamasında, İran’ın son 30 yılın en yükse idam oranına çıktığına dikkati çekti. 

 

YÜZDE 108 ARTTI 

 

Açıklamada, 2024 yılındaki 532 idama oranla bu yıl idamların yüzde 108 arttığı kaydedilerek, durumun uluslararası toplum için de ciddi endişelere yol açtığı kaydedildi. İran’da 52 cezaevinde tutsaklar tarafından sürdürülen “Salı Günleri İdama Hayır” eylemleri hatırlatılarak, uluslararası topluma harekete geçme çağrısında bulunuldu. 

 

Örgüt, tespit edilen bin 105 idamın sadece 82’sinin İran tarafından duyurulduğu belirterek, geriye kalan idamlara dair bilgilerin IHRNGO tarafından bağımsız kaynaklarca teyit edildiğini vurguladı. 2025 yılında, 544 kişi (yüzde 49) uyuşturucu ile bağlantılı suçlar nedeniyle, 485 kişi (yüzde 43) cinayet nedeniyle, 27 kişi tecavüz suçlamasıyla idam edildi. 49 kişinin ise güvenlikle ilgili moharebeh (tanrıya karşı düşmanlık), efsad-fil-arz (yeryüzünde bozgunculuk) ve baghy (silahlı isyan) suçlarından idam edildiği belirtilerek, bu 49 kişiden 11’inin “İsrail için casusluk yapmakla” suçlandığı ifade edildi. Çeşitli suçlardan idam edilenlerin 30’unun kadın olduğu belirtildi. Verilere göre, 122 Beluc, 67 Kürt, 20 Ahvazi Arap ve 60 Afgan idam edildi. 

 

ULUSLARARASI TOPLUMA ÇAĞRI 

 

IHRNGO Direktörü Mahmood Amiry-Moghaddam, "İdam Cezasına Karşı Dünya Günü'nde İran, modern tarihinin en karanlık dönemlerinden birini yaşıyor. Günlük infazlar topluma korku aşılamanın bir aracı olarak devam ediyor. Ancak İran'daki idam karşıtı hareket bu mücadelenin ön saflarında yer almaktadır. Tüm insan hakları örgütlerini ve küresel idam karşıtı topluluğu bugün İran halkı ve aktivistleriyle dayanışma göstermeye, 'Salı Günleri İdama Hayır' hareketini desteklemeye ve idam cezasının olmadığı bir İran'ın inşasında bizimle birlikte olmaya çağırıyoruz” dedi. 

 

SALI GÜNÜ İDAMLARA HAYIR

 

İran’daki 52 cezaevinde sürdürülen “Salı Günü İdamlara Hayır” kampanyası da 7 Ekim’de yaptığı açıklamada, bir yılda bin 695 kişinin idam edildiğini duyurdu.